Marmara Bölgesi Hakkında Genel Bilgiler

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Balkan
Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı
birbirine bağladığı söylenebilir. Yaklaşık 67.000 km2 lik bir yüzölçüme
sahip olup Türkiye'nin %8,5'una karşı gelir.

Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir.
Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-İzmit şehirlerinde olmakla
birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri
vardır. Başlıca sanayi ürünleri olarak; işlenmiş gıda, dokuma, hazır
giyim, çimento, kâğıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir.

Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır
ve ayçiçeği izler. Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık
%73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir. Bağcılık
da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm
ve şarapları meşhurdur.

Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir. Ekili-dikili
arazi oranı %30'dur. Ormanlık alan oranı %11,5'tur. Kümes hayvancılığı
ve ipek böcekçiliği yaygındır. Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç olma
nedeniyle çok yüksektir. Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek
bölgedir.




İstanbul, Tekirdağ,Edirne, Kırklareli, Yalova, İzmit tamamen bölge
sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde oprakları
olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır.
Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi
içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege
Bölgesi sınırları içinde kalır. Marmara bölgesi'nin en büyük kenti
İstanbul'dur özocannn Yüzölçümü ve nüfusuyla özgür en küçük olan Marmara
Bölgesi kenti , Yalova kentidir .En yoğun nüfus
buralardadır.Kütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü
de Marmara bölgesi'ndedir. İstanbul , Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu
olmasında önemli bir rol oynar.

İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller
şunlardır.

İstanbul (il)
Edirne
Kırklareli
Tekirdağ
Çanakkale
Kocaeli
Yalova
Sakarya
Bilecik
Bursa
Balıkesir
Kısmen Düzce de Marmara'da yer alır
Konumu ve sınırları [değiştir]Marmara Bölgesi Türkiye'nin kuzeybatı
topraklarındaki, Asya ve Avrupa Kıtaları üzerinde toprakları olan,
adını, boğazlar aracılığıyla Karadeniz ve Ege Denizi'ne açılan aynı adlı
iç denizden alır. Ege sahilleri açıklarındaki Bozcaada ve Gökçeada
(İmroz) da Marmara Bölgesi içindedir. 11 ili kapsayan, coğrafî bölgedir.
Marmara Bölgesi içinde yer alan iller şöyledir;

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunan İller

İstanbul
Tekirdağ
Çanakkale
Balıkesir
Bursa
Yalova
İzmit
Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunmayan İller

Kırklareli
Edirne
Sakarya
Bilecik (Bilecik'in hiçbir denize kıyısı yoktur)
Bölge, Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısıdır. Edirne, Yunanistan ve
Bulgaristan ile, Kırklareli ise Bulgaristan ile sınırdır. Marmara
Bölgesi'nin, yine bölge bazında olan 3 komşusu vardır. Güneyde Ege
Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi
karadan bölgeyi kuşatmıştır. Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi
haricinde;

İstanbul,Tekirdağ, Kırklareli, İzmit ve Sakarya illeri aracılığı ile
Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege
Denizi'ne kıyısı vardır.


Bölümleri [değiştir]Adapazarı Ovası'nın doğusundan başlayarak,
Silivri'ye kadar devam eder. Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu topraklarını
kapsayan bu bölüm İstanbul Boğazı ile ikiye bölünür. Doğudaki kısım
Kocaeli Yarımadası ve Adapazarı Ovası, batıdaki kısım ise Çatalca
Yarımadası'dır. Bölüm akarsular ile parçalanmış olup, yer yer
tepeliklere sahiptir. Ortalama 150 - 200 metre yükseklik gösteren bu
tepeler plato özelliği taşır.

Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken,
Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere
bırakır. Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya
illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir. Nüfus yoğunluğu daha
ılıman iklime sahip olan, güneydedir. Kuzeydeki en öenmli yerleşim
merkezi Şile'dir. Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri,
İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur. şeker pancarı, zeytin, sebze üretimi ve
tahıl çeşitleridir. Silivri ve Çatalca ilçelerinde önemli ölçüde
hayvansal gıda üretilir. Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların
başlıcalarıdır.

Çatalca ilçesindeki ocaklardan çıkarılan grafit işlenmesi için
İstanbul'a gönderilir. Durusu Gölü çevresinde çıkarılan linyit
İstanbul'da yakacak ihtiyacı için kullanılır.

Bölümün böylesine gelişmesinin sebebi Asya ve Avrupa kıtalarını
birbirine bağlayan Boğaz Köprülerinin bu bölüm içinde İstanbul ilinde
olmasıdır. İstanbul ticaret, sanayi, bankacılık, kültür, sanat, medya,
ulaşım, tekstil, kimya, dericilik, kundura, ilaç, cam, besin ve turizm
bakımından Türkiye'nin merkezidir. Tüm bu sunduğu imkânlar dahilinde
İstanbul uzun yıllar durmak bilmez bir göç dalgası ile karşı karşıya
kalmış ve bugün Türkiye'nin toplam nüfusunun 8/1'nin bünyesinde
bulundurur. Aldığı nüfus ile hızla büyüyen İstanbul ili yaşayanlara
yeterli altyapı ve konut sunamamaktadır ve plânsızca büyümektedir.
Devlete ve özel sektörün çabalarıyla şehirde kentsel dönüşüm
seferberliği başlatışmış, gecekondulaşmanın yerini toplukonutlar ile
çözme yoluna gidilmiştir. Günümüzde İzmit, Adapazarı ve Gölcük,
İstanbul'un hemen arkasında hızla büyümektedir. İstanbul ve Adapazarı
arası büyük bir sanayi sahasıdır. Buralarda devlete ve özel sektöre ait
birçok tersane, çimento, beyaz eşya fabrikaları, alüminyum ve petrokimya
tesisleri bulunur. Gölcük ilçesi bir donanma üssü ve askerî araçların
yapıldığı bir sanayi merkezidir.


Yıldız Dağları Bölümü [değiştir]yıldız Dağları Bölümü, Marmara
Bölgesi'nin kuzeybatısını oluşturur. İsmini alanın büyük bir alanını
kaplayan Yıldız Dağları'ndan alır. Batıda, Bulgaristan sınırından,
doğuda Durusu Gölü'ne kadar uzanır. Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan
yamaçlarında Karadeniz iklimi etkilidr. Doğal bitki örtüsü makilik
olup, yaklaşık 150 metre yükseklikten sonra ormanlar başlamaktadır.
Yıldız Dağları'nın batı kısımları plâto özelliği taşır, ve bu alandaki
verimli tarım arazilerinde buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır
tarımı yapılır. Küçükbaş hayvancılık oldukça gelişmiştir ve buna bağlı
olarak bölümde birçok mandıra ve peynir imalâthanesi vardır. Bölümdeki
başlıca yerleşim merkezleri, Kırklareli, Vize, Pınarhisar ve Saray'dır.
Sanayi bakımından en önemli tesis Pınarhisar'daki çimento fabrikasıdır.
Nüfus yoğunluğu en az bölümdür.


Ergene Bölümü [değiştir]Ergene Bölümü, adını içinealan bu bölüm Yıldız
Dağları ile Koru Dağları arasında kalmış bölümü kapsar. Tekirdağ ve
Edirne illerinin bütünü ile Kırklareli'nin yarıya yakınını ve
Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinin çok küçük bir alanını kapsar.

Marmara Bölgesi'nin, en soğuk, en az yağış alan, bitki örtüsünün en
cılız olduğu yer Ergene Bölümüdür. Genel bitki örtüsü bozkırlardır.
Bölümde yetiştirilen başlıca ürünler; buğday, mısır, çeltik, şeker
pancarı, ayçiçeği, susam ve patatestir. Bağcılık ve ayçiçeği üretimi çok
gelişmiş olduğundan, buna bağlı olarak da alkollü içecek ve yağ sanayii
gelişmiştir. En önemli yerleşim merkezleri,Uzunköprü,Meriç, Babaeski,
Lüleburgaz, Çorlu, Çerkezköy, Malkara, Keşan, Edirne, Tekirdağ ve
İpsala'dır. Hamitabat beldesinde çıkarılan doğalgazdan elektrik
üretilir. Trakya Birlik'e bağlı ayçiçeği fabrikaları bölüm ekonomisini
önemli ölçüde canlandırmıştır.


Güney Marmara Bölümü [değiştir]Güney Marmara Bölümü yeryüzü şekilleri
bakımından Marmara Bölgesi'nin en fazla çeşitlilik gösterdiği bölümdür.
Plâtolar, ovalar, göller, akarsular, körfezler bölümün başlıca yer
şekilleridir. Saros Körfezi ile İzmit Körfezi'nin güneyinde kalan,
Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Bilecik illeri ile, İzmit ve
Sakarya illerinin bir kısmını kapsayan alandır. Bölümdeki ovalarda
buğday, ayçiçeği,tekirdağ şeker pancarı ekimi ile dutluklar ve meyve
bahçeleri vardır. Küçükbaş hayvancılık çok gelişmiştir. Bursa yöresinde
ipek böcekçiliği yapılır. Gelibolu ve Kapıdağ yarımadaları ile Çanakkale
ilinin genelini kapsayan Biga Yarımadası nüfusun en seyrek olduğu
yerlerdir. Buralarda engebe fazladır. Çanakkale Boğazı, Gelibolu
Yarımadası ile Biga Yarımadası'nı birbirinden ayırır.

Bölüm akarsu, göl, körfez ve adalar yönünden oldukça zengindir. Bölgenin
en önemli akarsuyu Susurluk Çayı'nın vadisi Marmara Denizi'nin ılıman
havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar. Biga Çayı ile Gönen Çayı diğer
önemli akarsulardır. İznik, Ulubat ve Kuş Gölü bu bölümde bulunur.
Bunlar içinde Kuş Gölü dünyaca üne sahip bir millî parktır.

Bölümün en önemli yerleşim birimi Bursa'dır. Bir süre Osmanlı Devleti'ne
başkentlik yapmış Bursa, tarihî, doğal ve ekonomik ve kültürel yönden
gelişmiş bir turizm şehridir. Diğer önemli yerleşim merkezleri
Balıkesir, Çanakkale, Erdek, Gemlik, Karacabey, Mustafakemâlpaşa,
Bandırma, Biga, Gönen'dir. Art bölgesin gelişmiş olması, bölümünde
gelişmesine sağlamıştır. Bursa, Bandırma,Balıkesir, Çanakkale, Yalova ve
Bilecik'te gıda sanayiinde, Balıkesir'de şeker ve kâğıt sanayiinde,
Bursa'da tekstil, otomotiv ve konserve sanayiinde Bandırma'da kimya
sanayiinde gelişmiştir.

Çanakkale'ye bağlı Biga ve Çan ilçelerinde hâlâ faal olan linyit
ocakları mevcuttur. Bandırma limanı bölge için çok önemlidir. İstanbul -
Bandırma arasında arabalı feribot taşımacılığı yapılır. Gönen'de
kaplıca turizmi, Susurlukta bor çıkarımı, Bilecik ve Marmara Adası'nda
ise mermercilik yapılmaktadır.


Nüfus ve yerleşme [değiştir]Marmara Bölgesi'nin nüfusu 17,5 milyondan
fazladır. Kilometrekareye 250 kişiden daha fazla insan düşer. Nüfusun
yarısından fazlası İstanbul il sınırları içersinde bulunur. Aşağıda
iller ve nüfusları verilmiştir *

İstanbul = 10.033.478
Bursa = 2.106.654
Kocaeli = 1.203.335
Balıkesir = 1.076.347
Sakarya = 746.060
Tekirdağ = 626.549
Çanakkale = 464.975
Edirne = 402.606
Kırklareli = 328.461
Bilecik = 194.326
Yalova = 168.593
Bazı ilçe nüfusları:

Kağıthane 345.239
Tuzla 525.500
Gebze 253.000
Bandırma 99.000
İnegöl 91.000
Çorlu 142.000
Lüleburgaz 79.000
Körfez 82.000
Gölcük 56.000
Gemlik 64.000
*Veriler 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır.

Türkiye'de tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği yer Marmara
Bölgesi'dir. En fazla ekili dikili alan bu bölgede bulunur. Fakat bölge
kendine yetmediğinden, dışardan ürün almaktadır. Bölgenin sağladığı iş
istihdamı nedeniyle bölge hâlâ yoğun göç almaktadır.

Bölgeye bağlı 21 ada vardır. Adaların çoğunda yerleşim vardır. Ege
Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada da Marmara Bölgesi sınınrları
içindedir. Karadeniz'e kıyısı olan Kefken Adası bölgenin sınırları
içinde bulunur .


İstanbul iline bağlı adalar [değiştir]Kınalıada
Burgaz Adası
Heybeli
Kaşık Adası
Büyükada
Sedef Adası
Balıkçı Adası (Neandros)
Sivriada
Yassıada

Bursa iline bağlı ada [değiştir]İmralı Adası

Balıkesir iline bağlı adalar [değiştir]Marmara Adası
Avşa adası
Ekinlik Adası
Eşek Adası
Mamaliada
Paşalimanı Adası
Kuş Adası
Yerada

Kocaeli iline bağlı ada [değiştir]Bölgenin güney bölümü yer yer
akarsular ile yarılmıştır. Akarsu boylarında ve alçak düzlüklerde tarıma
elverişli, verimli alüvyâl ovalar bulunur. Bölgedeki en önemli ovalar
İnegöl, Yenişehir, Mustafakemâlpaşa, Karacabey, Bursa ve Gönen
ovalarıdır. Bu verimli ovaların bulunduğu çukurluk alanlarda Sapanca,
Ulubat, İznik ve Kuş gölleri vardır. Bölgenin en engebeli sahası, Biga
Yarımadası'dır. Bölgenin en yüksek noktası Bursa'nın güneyinde bulunan
2543 metreye uzanan Uludağ'dır.





Dağlar [değiştir]Marmara Bölegesi'nde Yıldız dağları, Biga
dağları,kapıdağ,Uludağ,Samanlı dağ, Domaniç Dağı,Koru dağ,Işıklar
dağı,Armutçuk dağı,Kaz dağı Kazdağı Elmacık dağ'ları
bulunmaktadır.Bunların en büyüğü Bursa'daki Uludağ'dır. Boyu 2543'tür.


Akarsu ve göller [değiştir]Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına
rağmen sık bir akarsu ağı vardır. Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve
Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır. Bölge'de irili ufaklı bir çok
doğal ve yapay göl bulunur. Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu
Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Ulubat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası
olan tatlı su gölleridir. Bunların haricinde özellikle Güney Marmara
Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama amaçlı birçok baraj gölü ve
gölet bulunur.


İklim ve bitki örtüsü [değiştir]Marmara Bölgesi'nin iklimini
söylerken,tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara
Bölgesinde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ile Akdeniz
İklimi arasında bir geçiş evresidir. Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm
arasındadır. En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında
düşer. En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Karlı ve
donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır. İç kesimlere gidildikçe
karasallık etkisi artar. Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler,
güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur. Makiler 200m
yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür. Ergene Havzası'nda bozkırlar
oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez. Yükseltinin olduğu
yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır.

Hava sıcaklığının 0°C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır.
Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16oC, en
sıcak ay ortalaması: 23-25oC, en soğuk ay ortalaması: 5-6oC'dir. Yıllık
yağış miktarı 600-700 mm civarındadır. Marmara bölgesinde hâkim
rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser.


Bölgedeki millî parklar
Truva Millî Parkı (Çanakkale)
Kazdağı Millî Parkı(Balıkesir)
Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)
Uludağ Millî Parkı (Bursa)
MARMARA BÖLGESİ

Coğrafİ Konumu
Marmara Bölgesi ülkemizin kuzeybatı köşesinde yer alır. Ülke yüz
ölçümünün %8,5'i ile altıncı büyük bölgemizdir. Yaklaşık olarak 66.000
km² alan kaplar. Karadeniz, Marmara ve Ege olmak üzere üç denize
komşudur. İstanbul ve Çanakkale boğazları bu bölgede yer alır. Hem
Asya, hem de Avrupa kıtasında yer alır.

Yeryüzü Şekİllerİ
Türkiye'nin ortalama yükseltisi en az olan bölgesidir. Marmara
Bölgesi'nin en önemli yükseltisini, güneyde Samanlı Dağları, Trakya
kesiminde Karadeniz boyunca uzanan Yıldız Dağları ve güneydeki Uludağ
oluşturur. Bu dağlar orta yükseltidedir. Bölgenin en yüksek dağı ise
2543 metre ile Uludağ'dır. Bölgenin en önemli düzlükleri ise Trakya'daki
Ergene Havzası, Anadolu yakasındaki Sakarya ve Bursa ovaları ile
güneydeki geniş plato alanlarıdır.
Yer şekillerinin sade olması nedeniyle ulaşım kolaydır. Güney Marmara
kıyıları girintili - çıkıntılıdır. Erdek, Bandırma, Gemlik ve İzmit
körfezleri önemli girintilerdir

Kuzey kıyıları dik yalıyarlardan (falezler) meydana geldiği için bu
kıyılarda fazla girinti – çıkıntı yoktur. Boğazlar, eski akarsu
yataklarının daha sonra sular altında kalması ile oluşmuş ria tipi kıyı
özelliği gösterir.
TOPRAK

Trakya’nın kuzeyinde, Kocaeli Yarımadası’nda, Güney Marmara’nın doğusu
ve güneyinde, asitli, koyu renkli ve organik madde bakımından zengin
topraklar bulunur. Ergene çayı havzası ile Güney Marmara Bölümü’ndeki
ovalarda vertisol topraklar, Trakya’nın batısı Gelibolu ve Biga
Yarımadası çevresinde ise rendzina adı verilen kireçli topraklar yer
alır.

Akarsu ve Göllerİ
Sakarya'nın aşağı kesimi,Meriç nehri,
Susurluk ırmağı,başlıca akarsuları oluştururlar. Bölgenin yükseltisinin
az olması, akarsuların akış hızını azaltır. Bu nedenle bölge
akarsularının enerji potansiyeli azdır. Ayrıca akarsuların yatak
derinliklerinin azlığı ve yüzey şekillerinin elverişli olmaması, baraj
yapımını zorlaştırır. Bu nedenle Marmara Bölgesi'nin, hidroelektrik
üretimindeki payı azdır.
Marmara Bölgesi'nin Anadolu yakasında yer alan akarsuları kıyıda delta
oluşturamaz. Çünkü.Döküldükleri yerlerde kıyı akıntıları fazladır.
Yatak eğimlerinin az olmasına bağlı olarak taşıdıkları alüvyonların
büyük bir bölümünü alçak kıyı ovalarında bırakmışlardır.

İklİm ve Bİtkİ Örtüsü
Marmara Bölgesi ikliminin en önemli özelliği bir geçiş iklimi karakteri
göstermesidir. Bölgeye ortalama 600 - 700 mm yağış düşmektedir.
Yıllık ortalama sıcaklığı ise 15-16 °C dir.

Trakya'da karasal iklim özellikleri görülür. Yıldız Dağları
Karadeniz'in nemli havasının iç kısımlara girmesini engeller. Balkanlar
üzerinden gelen nemli hava kütlesi, nemini Balkan Dağları'nda
bıraktığından, Trakya'ya nemden yoksun ve kuru olarak eserler.
Balkanlar'dan gelen hava kütleleri Marmara Denizi üzerinden geçerken nem
alır. Bu nemi Güney Marmara kıyılarına taşır. Dolayısıyla Güney
Marmara'nın denizel iklime sahip olmasını sağlar.
Yıldız Dağları'nın Karadeniz kıyılarına bakan bölümü hariç Trakya'nın
tabii bitki örtüsü bozkırdır.
Kocaeli platosunda bozulmuş Karadeniz iklimi görülür. Yazlar Karadeniz
iklimine göre daha sıcak, kışlar daha soğuktur. Yazlar yağışlı olmakla
beraber, maksimum yağış kışın düşer. Bölgede Karadeniz kıyıları boyunca
ormanlar görülür.
Güney Marmara'da kışların ılık geçmesi zeytin yetiştirilen alanların
yaygınlaşmasını sağlamış, yazların sıcak ve kurak geçmesi pamuk tarımını
kolaylaştırmıştır.
Bol yağış alan yerler ormanlarla kaplı iken, yağış miktarının azaldığı
yerlerde stepler görülür. Kuzey Marmara'da ormanlar, Trakya'da stepler,
Güney Marmara'da ise maki bitki örtüsü yaygındır
Marmara Bölgesi Türkiye ormanlarının % 13'üne sahiptir. Bölgeler
arasında orman oranı bakımından 4. sırada yer alır.
Nüfus ve Yerleşme
Bölge küçük olmasına karşın nüfusu en fazla olan bölgemizdir. Nüfus
yoğunluğu Türkiye ortalamasının üstündedir.
Kent nüfusu en fazla olan bölgemizdir. Nüfusun özellikle yoğunluk
kazandığı yer Çatalca - Kocaeli Bölümü'dür. Sanayi sektöründe çalışan
nüfusun en fazla olduğu bölgemizdir. Diğer bölgelerden en fazla göç alan
bölgemizdir.
Bursa, tarım, sanayi ve turizmin geliştiği ülkemizin beşinci büyük kenti
konumundadır. Adapazarı, gelişmiş sanayisi ve verimli tarım alanlarıyla
yoğun nüfusludur. Balıkesir, Çanakkale, Edirne ve Tekirdağ orta nüfuslu
kentlerdir. Bölgede en seyrek nüfuslu bölüm Yıldız dağları bölümüdür.
Sebebi; yer şekillerinin engebeli olmasıdır.
Tarım

Türkiye'de bölge yüzölçümüne göre, ekili - dikili alanın en fazla olduğu
bölge Marmara Bölgesi'dir. Buna yol açan faktör, arazinin fazla
engebeli olmaması, düzlüklerin geniş yer kaplaması ve makineli tarımın
yaygın olmasıdır. Bölgede tarımın gelişmesinde ulaşım kolaylığı,
sulamanın yaygınlığı, tüketici nüfusun fazla olması rol oynar.
Bölgede aynı anda, üç değişik iklim tipinin görülmesi, tarım ürün
çeşidini artırmıştır.
Marmara Bölgesi'nde ekili dikili alanların oranının fazla olmasına
karşın, bölgenin nüfusunun fazla olması diğer bölgelerden de tarım ürünü
almasına neden olur.
Bölgede yetİştİrİlen başlıca tarım ürünlerİ
Zeytin : Bölgenin özellikle Akdeniz iklimi etkisi altındaki güney
kıyılarında yetiştirilir. Özellikle Gemlik zeytinleri ülkemizin en
kaliteli sofralık zeytinlerini oluşturur

Şeker pancarı : Şeker fabrikalarının bulunduğu Alpullu, Adapazarı ve
Susurluk çevresinde sulanabilen alanlarda üretilir.
Buğday : Bölgenin hemen hemen her tarafında yetiştirilir. Çeşitli
endüstri bitkileri ile (özellikle şekerpancarı) nöbetleşe ekilir.Bölgeye
düşen ortalama yağışın yeterli olmasından dolayı sulanamayan,
topraklarda da ekimi yapılmaktadır.

Pirinç : Ülkemiz pirincinin yarıdan fazlası bu bölgeden elde edilir.
Özellikle Ergene ve Meriç ırmağı çevresinde yetiştirilmektedir.

Mısır: Özellikle Doğu Marmara ve Trakya'da yetiştirilmektedir.
Bölgede çeşitli tarım ürünleri yetiştirilmesine hatta bazı ürünlerde
önde olmasına karşın, diğer bölgelerden ürün alır. Çünkü göçlerle nüfusu
hızla artmakta, üretim yetersiz kalmaktadır.

Meyvecilik: Bölgede meyvecilik çok gelişmiştir. Özellikle Bursa
çevresinde çilek, elma , armut, kiraz, şeftali ve kestane üretimi
oldukça fazladır.

Hayvancılık

Ahır hayvancılığının gelişmesinde, tüketici nüfusun fazlalığı ve
pazarlama sorununun çözülmüş olması gösterilebilir. Bununla beraber
bölgede yer şekillerinin ve iklim şartlarının elverişliliği de
etkilidir. Bölgede makineli tarımın yaygın olması mera ve otlakların
daralmasına yol açmıştır.
Bölgede ahır hayvancılığının yanında mera hayvancılığı da yaygındır.
Yıldız Dağları çevresi ile Tekirdağ, Balıkesir ve Çanakkale dolayında
mera hayvancılığı yaygındır.
İstanbul ve çevresinde yapılmaktadır. Ayrıca özellikle boğazlarda
balıkçılık yoğun olarak yapılmaktadır. Balıklar mevsime göre sıcak
denizlerden soğuk denizlere, soğuk denizlerden sıcak denizlere göçerler.
Bu göçlerin yapıldığı boğazlar balıkçılığa elverişli alanları
oluşturur.
Sanayİ
Ekonomik yönden en gelişmiş bölgemizdir. Sanayi kesiminde çalışan
işçilerin yarıya yakını, sanayi ürünlerinin üçte birinden fazlası bu
bölgeden elde edilir. Sanayinin en çok geliştiği bölgedir.
Bölgede Sanayinin Gelişmesinde;
• Hammadde temininin kolay olması,
• Hinterlandının geniş olması,
• Ulaşım kolaylığı,
• İşgücünün fazla olması,
• Pazarlama kolaylıkları,
• Tüketici nüfusun fazla olması, etkili olan faktörlerdir.
Türkiye'de üretilen enerjinin 1/3'ü Marmara Bölgesi'nde tüketilir.
Ülkemizin en büyük sanayi kuşağı bu bölgede İstanbul - Adapazarı
arasında bulunmaktadır. Bu hat üzerinde çok çeşitli iş kolları yer alır.
Türkiye'nin en gelişmiş ve işlek limanı, İstanbul limanıdır.
Bölge Türkiye ekonomisine ticaret, ulaşım, turizm ve sanayi
faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerle büyük katkı sağlar. En fazla
vergi veren bölgemizdir.
Yeraltı Kaynakları
Mermer :Marmara Adası ve Bilecik'te kaliteli mermer yatakları vardır