Esenler......

Osmanlı döneminde Mahmutbey nahiyesi içerisinde birer Rum yerleşim yeri
olan Litros ve Avas köylerinin etnik yapısı, Lozan Antlaşması'yla
değişmiştir. Cumhuriyet döneminde Rum kökenli halkın Yunanistan'a göç
etmesiyle boşalan köylere, Doğu Mekodanya'dan gelen Türkler iskan
ettirilmiştir. Uzun yıllar mübadele köyü konumunda kalan Litros ve Avas
isimlerini 1930'lu yıllara kadar korumuştur. 1937 - 1940 yıllarında
gerçekleştirilen değişiklikle Litros-Esenler, Avas-Atışalanı olarak
Türkçeleştirilmiştir. Bölge, Bizanslılardan kalma bir yerleşim alanıdır.
Bu bölgenin en eski ahalisi Litros (Esenler) ve Avas (Atışalanı)
adlarıyla kurulan köylerde yaşayan Rumlardır. Esenler veya Atışalanı
Köyleri eski tarihlerde Bizans'ın şaşalı devirlerinde İstanbul'un
Türk'ler tarafından fethine kadar Bizans köyleri olup, Bizans
İmparatorluğu'na türlü tarım ürünleri yetiştirerek ekonomik katkıda
bulunmuşlardır. Daha sonraları Rumların Litros (Esenler) veya Avas
(Atışalanı) köylerini terk etmeleriyle, Devlet bu köyleri iskan yeri
olarak kabul etmiş, bilahare Yunanistan'dan gelen mübadele göçmenlerini
bu köylere yerleştirmiştir.

Esenler'i Davutpaşa yoluna bağlayan Ayazma yolu üzerindeki su kontrol
kuyuları, şimdi Belediye oto Garajı olarak kullanılan Üçyüzlü, Ayazma
Çeşmesi, Su Terazisi ve garaj içinde yıkık vaziyette olan Kilise güzel
bir mimari örnek olarak karşımıza çıkar. İstanbul surlarının
yıkılmasından sonra bu bölge toprakları askeri bakımdan önem
kazanmıştır. İlçe Tarihinin İstanbul Tarihi içinde mütalaa edilmesi
gerekir. İlçemiz tarihi eser bakımından zengin sayılmaz. Bizans ve
Osmanlı dönemine ait çeşme, su kemeri, su terazisi ve sebil günümüze
ulaşan tarihi yapılarımızdır. Bu eserlerin de kitabeleri tahrip edildiği
için yapım tarihleri hakkında bilgi vermek mümkün değildir.

Bunlar: Avas kemeri, Atışalanı Çeşmesi, Atışalanı Sebili, Menderes
Çeşmesi (Litros Ayazması), Yavuz Selim Çeşmesi ve Nene Hatun Çeşmesi.

İlçemiz kuzeyde Gaziosmanpaşa, güneyde Güngören, Güneydoğuda
Zeytinburnu, batıda Bağcılar ilçeleriyle komşudur. Esenler, Atışalanı,
Habipler olmak üzere; 4.9270 hektar alana yayılmış ilçe, 17 mahalleden
oluşmaktadır. Başakşehir 4. Etap'ın da ilçeye katılmasıyla Esenler'in
yüzölçümü toplam 5.227 hektara, mahalle sayısı da 18'e çıkmıştır.
Esenler, İstanbul'un Avrupa yakasındadır. Kuzeyde Gaziosmanpaşa, güneyde
Bağcılar ve Güngören, batıda Küçükçekmece, doğuda Bayrampaşa
ilçeleriyle komşudur. 1993 yılı sonunda ilçe olmuştur.Esenler'in
bulunduğu bölge, baştan Bakırköy ilçesine dahil iken, bu ilçe bölününce
önce Bayrampaşa'ya dahil edildi. Daha sonra da müstakil bir ilçe olarak
kuruldu. 16 mahalleden meydana gelen Esenler ilçesinin mahalleleri
şunlardır: Birlik, Çiftehavuzlar, Davut Paşa, Fatih, Fevzi Çakmak,
Habipler, Havaalanı, Karabayır, Kazım Karabekir, Kemer, Menderes, Mimar
Sinan, Namık Kemal, Nene Hatun, Turgut Reis, Yavuz Selim. Esenler,
çevresindeki Bağcılar, Küçükçekmece vd. ilçelerden farklı olarak, sanayi
merkezi olmaktan çok bir yerleşim merkezi özelliğindedir. İstanbul
Şehirlerarası Otobüs Terminali de Esenler’de bulunmaktadır.