Isparta

Isparta''nın ilkçağlardaki tarihi, öncelikle Pisidia bölgesinin genel
tarihi akışı içinde ele alınmalıdır. Gerçekte, Isparta ve çevresinde
Hititlere ait bazı eserlerin ele geçirilmiş oluşu, bu bölgedeki Hitit
hakimiyetine işaret ederse de, Isparta''nın bu devirlerdeki şehir
tarihini, tam anlamıyla açıklığa kavuşturmak mümkün değildir.



Tarihi dönemlerde Hitit egemenliği altındaki bu bölgeye daha sonra
İyonlar ve Lidyalılar hakim olmuşlardır. M.Ö. 546 tarihinde Perslerin,
Lidya Devletini yenmesi ve Anadolu''ya hakim olmaları ile Isparta,
Perslerin üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalmıştır.



Büyük İskender, M.Ö.333 yılında Lidya''yı alarak tarihi Asya seferine
başladı. Önce Sagalassus’u alan İskender, daha sonra Dinar’a geçerek
Pisidia''nın tamamını ülkesine bağlamış oldu.

Pisidia, İskender İmparatorluğunun parçalanması ile Seleukos''ların
hissesine düştü. Daha sonra da Bergama Krallığına bağlandı. Bu Krallığın
M.Ö.II.yy’da yıkılmasını izleyen günlerde, Romalılar Anadolu''yu ele
geçirmiş oldular.



Ağlasun’un eski önemini kaybetmesinden sonra Isparta, Pisidia
Piskoposluğunun (Daha sonra Rum Metropolitliğinin) Merkezi haline geldi.

Roma yönetiminin ikiye ayrılması üzerine Isparta ve çevresi Doğu Roma
İmparatorluğuna bağlanmış oldu.

TARİH ÖNCESİ DÖNEMLERDE ISPARTA

Yörenin yerleşme tarihi paleolitik dönemle başlamaktadır. 1944 yılında
Şevket Aziz Kansu döneminde yapılan incelemeler sonucunda, Bozanönü
Ovasının ortasında bulunan Kapıini Mağarası, üst paleolitik eserleri
vermektedir. Keçiborlu’nun Gümüşgün (Baladız) yakınlarında Prof.
Louis’in yaptığı kazılarda, Mezolitik çağına ait “Mikrolit” adı verilen
çakmak taşlarına rastlanmıştır.



Tarih öncesi çağın üçüncü dönemi, neolotik devri olmuştur. Bu devire ait
Yeniköy (Ş.Karaağaç) Höyüğündeki buluntular bunu doğrulamaktadır.
Toprak Tol Höyüğü ve Köşktepe’de rastlanan küp mezarlar ile ele geçen
başka buluntular, Isparta’daki yerleşimin Kalkolotik dönemde de var
olduğunu göstermektedir. Kalkolotik dönem sonrası Tunç Kültürleri,
Pisidia ovasında oldukça yaygın bir biçimde gözlenebilir.